Câu 1: Cuộc bầu cử trưởng ấp, trưởng khu phố nhiệm kỳ 2025 - 2027 có mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng như thế nào?
Trả lời: Việc tiến hành bầu cử trưởng ấp, trưởng khu phố, nhiệm kỳ 2025 - 2027 là đợt sinh hoạt chính trị rộng lớn trong đời sống xã hội. Thông qua công tác bầu cử nhằm phát huy quyền làm chủ trực tiếp của Nhân dân, thực hiện tốt dân chủ ở cơ sở; nhằm tiếp tục tăng cường, củng cố hơn nữa chất lượng hoạt động của trưởng ấp, trưởng khu phố; góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước ở địa bàn dân cư, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân và sự lãnh đạo của cấp uỷ Đảng trong việc tham gia xây dựng hệ thống chính trị ở ấp, khu phố.
Tổ chức bầu cử trưởng ấp, trưởng khu phố là dịp để Nhân dân phát huy quyền làm chủ, trực tiếp bầu chọn người có đủ tư cách, đạo đức, phẩm chất, có ý thức trách nhiệm, có tâm huyết xây dựng quê hương, giúp Ủy ban nhân dân xã, phường thực hiện nhiệm vụ quản lý hành chính Nhà nước tại địa phương.
Việc bầu cử trưởng ấp, trưởng khu phố được tổ chức phải đảm bảo đúng các quy định của Luật Dân chủ ở cơ sở và phải đảm bảo an toàn, tiết kiệm, thực sự là ngày hội của toàn dân trên địa bàn xã, phường.
Câu 2. Thế nào là ấp, khu phố?
Trả lời: - Ấp được tổ chức ở xã, dưới xã là ấp.
- Khu phố được tổ chức ở phường, thị trấn, dưới phường, thị trấn là khu phố.
- Ấp, khu phố không phải là một cấp chính quyền mà là tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư có chung địa bàn cư trú trong một khu vực ở một xã, phường, thị trấn là nơi thực hiện dân chủ trực tiếp và rộng rãi để phát huy các hình thức hoạt động tự quản, tổ chức Nhân dân thực hiện các chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ cấp trên giao.
Câu 3: Ấp, khu phố tổ chức và hoạt động đảm bảo nguyên tắc nào?
Trả lời: Ấp, khu phố tổ chức và hoạt động đảm bảo nguyên tắc cơ bản sau:
Ấp, khu phố chịu sự quản lý nhà nước trực tiếp của chính quyền xã, phường. Hoạt động của ấp, khu phố phải tuân thủ pháp luật, thực hiện theo quy ước; đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch; bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền xã, phường và sự hướng dẫn, phối hợp triển khai công tác của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ở xã, phường.
Câu 4: Hoạt động của ấp, khu phố bao gồm những nội dung nào?
Trả lời: Nội dung hoạt động của ấp, khu phố bao gồm:
1. Cộng đồng dân cư ở ấp, khu phố tham gia bàn và biểu quyết để cấp có thẩm quyền quyết định những nội dung theo quy định của pháp luật về thực hiện dân chủ ở xã, phường;
Bàn và quyết định trực tiếp về chủ trương và mức đóng góp xây dựng kết cấu hạ tầng, các công trình phúc lợi công cộng trong phạm vi xã, phường, ấp, khu phố do nhân dân đóng góp toàn bộ hoặc một phần kinh phí và các công việc tự quản trong nội bộ cộng đồng dân cư phù hợp với quy định của pháp luật; tham gia bàn và quyết định các công việc của ấp, khu phố và của xã, phường theo quy định của pháp luật; chấp hành và thực hiện các quyết định đã có giá trị thi hành.
Tham gia xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của ấp, khu phố nhằm bảo đảm toàn dân đoàn kết, dân chủ, công khai, minh bạch trong các hoạt động của ấp, khu phố; tham gia tự quản trong việc giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn xã hội và vệ sinh môi trường; giữ gìn, phát huy truyền thống văn hóa tốt đẹp ở địa phương và phòng, chống các tệ nạn xã hội.
2. Chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng chính sách và pháp luật của Nhà nước theo quyền và nghĩa vụ của công dân; thực hiện sự lãnh đạo của chi bộ ấp, khu phố; tham gia, hưởng ứng các phong trào, cuộc vận động do chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội phát động.
3. Bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm trưởng ấp, trưởng khu phố. Tham gia việc bầu, bãi nhiệm thành viên Ban thanh tra nhân dân và Ban giám sát đầu tư của cộng đồng ở xã, phường theo quy định của pháp luật.
4. Các nội dung hoạt động khác của ấp, khu phố theo quy định của pháp luật được thực hiện thông qua hội nghị nhân dân ở ấp, khu phố.
Câu 5: Ở ấp, khu phố được tổ chức như thế nào?
Trả lời: Mỗi ấp có trưởng ấp; mỗi khu phố có trưởng khu phố. Trường hợp cần thiết thì có 01 phó trưởng ấp, 01 phó trưởng khu phố.
- Ấp, khu phố có các cụm dân cư, các tổ chức nhân dân tự quản theo quy định của pháp luật.
- Trường hợp do thành lập ấp, khu phố mới hoặc khuyết trưởng ấp, trưởng khu phố thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường quyết định cử trưởng ấp, trưởng khu phố lâm thời để điều hành hoạt động của ấp, khu phố cho đến khi bầu được trưởng ấp, trưởng khu phố trong thời hạn không quá sáu (06) tháng kể từ ngày có quyết định cử trưởng ấp, trưởng khu phố lâm thời.
Câu 6: Trưởng ấp, trưởng khu phố do ai bầu ra và việc miễn nhiệm, bãi nhiệm như thế nào?
Trả lời: Trưởng ấp, khu phố do nhân dân trong ấp, khu phố bầu cử theo quy định tại Quyết định của Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của ấp, khu phố trên địa bàn tỉnh và các văn bản pháp luật khác có liên quan.
- Việc miễn nhiệm, bãi nhiệm trưởng ấp, trưởng khu phố được thực hiện theo quy định tại Điều 10, Điều 11 Nghị quyết liên tịch số 09/2008 NQLT-CP-UBTWMTTQVN ngày 17 tháng 04 năm 2008 của Chính phủ và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hướng dẫn thi hành các Điều 11, Điều 14, Điều 16, Điều 22 và Điều 26 của Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở xã, phường.
Câu 7: Tiêu chuẩn của trưởng ấp, trưởng khu phố được quy định như thế nào?
Trả lời: - Tiêu chuẩn chung: Tiêu chuẩn của trưởng ấp, trưởng khu phố được thực hiện theo quy định tại Điều 11 Thông tư số 04/2012/TT-BNV của Bộ Trưởng Bộ Nội vụ hướng dẫn về tổ chức và hoạt động của thôn, tổ dân phố.
Trưởng ấp, trưởng khu phố phải là người có hộ khẩu thường trú và cư trú thường xuyên ở ấp, khu phố; đủ 21 tuổi trở lên, có sức khỏe, nhiệt tình và có tinh thần trách nhiệm trong công tác; có phẩm chất chính trị và phẩm chất đạo đức tốt, được nhân dân tín nhiệm; bản thân và gia đình gương mẫu thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của địa phương; có kiến thức văn hóa, năng lực, kinh nghiệm và phương pháp vận động, tổ chức nhân dân thực hiện tốt các công việc tự quản của cộng đồng dân cư và công việc cấp trên giao.
- Tiêu chuẩn cụ thể: Phải có trình độ học vấn tốt nghiệp Trung học cơ sở trở lên đối với khu vực đồng bằng; tốt nghiệp Tiểu học trở lên đối với khu vực miền núi, hải đảo.
Trường hợp người được giới thiệu ra ứng cử trưởng ấp, trưởng khu phố không đáp ứng được các tiêu chuẩn cụ thể nói trên thì cấp uỷ cấp xã xem xét cụ thể từng trường hợp phù hợp với tình hình thực tế.
Câu 8: Nhiệm vụ quyền hạn của trưởng ấp, trưởng khu phố được thực hiện như thế nào?
Trả lời: Nhiệm vụ và quyền hạn của trưởng ấp, trưởng khu phố được thực hiện theo quy định tại Thông tư số 14/2018/TT-BNV ngày 03 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ cụ thể như sau:
1. Nhiệm vụ
- Triệu tập và chủ trì hội nghị ấp, khu phố; tổ chức thực hiện những công việc thuộc phạm vi ấp, khu phố đã được nhân dân bàn và quyết định; đảm bảo các nội dung hoạt động của ấp, khu phố theo định tại Điều 5 Thông tư số 14/2018/TT-BNV ngày 03 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ;
- Vận động, tổ chức nhân dân thực hiện tốt dân chủ ở cơ sở và hương ước, quy ước của ấp, khu phố đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;
- Tập hợp, phản ánh, đề nghị chính quyền xã, phường giải quyết những kiến nghị, nguyện vọng chính đáng của nhân dân trong ấp, khu phố. Báo cáo kịp thời với Ủy ban nhân dân xã, phường về những hành vi vi phạm pháp luật trong ấp, khu phố;
- Thực hiện việc lập biên bản về kết quả đã được nhân dân, tổ dân phố bàn và quyết định trực tiếp những công việc của ấp, khu phố; lập biên bản về kết quả đã được nhân dân trong ấp, khu phố bàn và biểu quyết những công việc thuộc phạm vi của xã, phường; báo cáo kết quả cho chủ tịch Ủy ban nhân xã, phường;
- Phối hợp với Ban công tác Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội ở ấp, khu phố để vận động nhân dân tham gia thực hiện phong trào và cuộc vận động do chính quyền và các tổ chức này phát động;
- 6 tháng đầu năm và cuối năm phải báo cáo kết quả công tác trước hội nghị nhân dân tại ấp, khu phố.
2. Quyền hạn
- Được ký hợp đồng về xây dựng công trình do nhân dân trong ấp, khu phố đóng góp kinh phí đầu tư đã được Hội nghị nhân dân ấp, khu phố thông qua và đảm bảo các quy định liên quan của chính quyền các cấp;
- Được phân công nhiệm vụ giải quyết công việc cho phó trưởng ấp, phó trưởng khu phố; được chính quyền xã, phường mời họp và cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến quản lý hoạt động của ấp, khu phố; được bồi dưỡng tập huấn về công tác tổ chức và hoạt động của ấp, khu phố.
Câu 9: Phó trưởng ấp, phó trưởng khu phố do ai cử làm?
Trả lời: Phó trưởng ấp, phó trưởng khu phố do Ủy ban nhân dân cấp xã, phường quyết định công nhận theo đề cử của trưởng ấp, trưởng khu phố trên cơ sở thống nhất với Chi bộ, Ban công tác Mặt trận ấp, khu phố. Việc công nhận phó trưởng ấp, phó trưởng khu phố được tiến hành ngay khi Ủy ban nhân dân xã, phường có quyết định công nhận trưởng ấp, trưởng khu phố sau bầu cử hoặc trường hợp trong nhiệm kỳ khuyết phó trưởng ấp, phó trưởng khu phố. Ủy ban nhân dân xã, phường quyết định cho thôi phó trưởng ấp, phó trưởng khu phố do sức khỏe, do hoàn cảnh gia đình hoặc vì các lý do khác .
Câu 10: Nhiệm kỳ của trưởng ấp, trưởng khu phố và phó trưởng ấp, phó trưởng khu phố là bao lâu?
Trả lời: Nhiệm kỳ của trưởng ấp, trưởng khu phố là 05 năm. Còn nhiệm kỳ của phó trưởng ấp, phó trưởng khu phố theo nhiệm kỳ của trưởng ấp, trưởng khu phố.
Câu 11: Nguyên tắc bầu cử trưởng ấp, trưởng khu phố được thực hiện như thế nào?
Trả lời: Việc bầu cử trưởng ấp, trưởng khu phố thực hiện theo nguyên tắc: phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín. Mỗi hộ gia đình cử ra 01 người đủ 18 tuổi trở lên, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự để đại diện cho hộ gia đình đi bầu cử theo quy định của pháp luật.
Câu 12: Người trúng cử phải đạt điều kiện gì? Kết quả bầu cử và phê chuẩn kết quả bầu cử ra sao?
Trả lời: Người trúng cử trưởng ấp, trưởng khu phố là người có kết quả bầu đạt trên 50% (giơ tay hoặc bỏ phiếu kín) so với tổng số cử tri đại diện hộ của ấp, khu phố nơi ứng cử.
Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được báo cáo của Tổ trưởng tổ bầu cử, Ủy ban nhân dân xã, phường xem xét, ra quyết định công nhận người trúng cử trưởng ấp, trưởng khu phố.
Trưởng ấp, trưởng khu phố chính thức hoạt động khi có Quyết định công nhận của Ủy ban nhân dân xã, phường.
Câu 13. Trường hợp nào thì tiến hành bầu lại?
Trả lời: Trong thời hạn 05 làm việc ngày kể từ ngày nhận được quyết định đã được cộng đồng dân cư biểu quyết thông qua, trường hợp không xác định được người trúng cử thì Ủy ban nhân dân xã, phường xem xét, quyết định bầu lại trưởng ấp, trưởng khu phố; trường hợp không ban hành quyết định bầu lại thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Ngày bầu cử lại do Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định, nhưng chậm nhất không quá 15 ngày kể từ ngày tổ chức bầu cử lần đầu.
Nếu tổ chức bầu cử lần 2 mà vẫn chưa bầu được trưởng ấp, trưởng khu phố thì Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định cử trưởng ấp, trưởng khu phố lâm thời để điều hành hoạt động của ấp, khu phố cho đến khi bầu được trưởng ấp, trưởng khu phố mới.
Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định cử trưởng ấp, trưởng khu phố lâm thời phải tổ chức bầu cử trưởng ấp, trưởng khu phố mới./.
.jpg)
